Жоба ТӘРБИЕ БАҒДАРЛАМАСЫ "ҚҰНДЫЛЫҚТАРҒА НЕГІЗДЕЛГЕН БІЛІМ БЕРУ»

Жоба
ТӘРБИЕ БАҒДАРЛАМАСЫ
"ҚҰНДЫЛЫҚТАРҒА НЕГІЗДЕЛГЕН БІЛІМ БЕРУ»

Мазмұны
1. Кіріспе
2. Нормативтік құқықтық қамтамасыз ету
3. Мақсаты мен міндеттері
4. Білім алушыларды тәрбиелеудің қазіргі жағдайы
5. Іске асырылатын бағдарламаның құндылық негіздері және негізгі бағыттары
6.Бағдарламаны іске асыру шарттары
7. Бағдарламаны іске асыру тетіктері
8. Күтілетін нәтижелер
1.Кіріспе
"Құндылықтарға негізделген білім беру" бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) білім беру ұйымдарының эмоционалдық ортасын, білім беру процесіне барлық қатысушылардың санасын трансформациялауды, білім алушылардың рухани-адамгершілік дамуы үшін қолайлы орта құруды, оларда жалпы адами және ұлттық құндылықтарды тәрбиелеуді, академиялық үлгерімді арттыруды, әлеуметтендіруді, кәсіптік бағдарлауды, сыни ойлауды дамытуды, экологиялық мәдениетті, салауатты және қауіпсіз өмір салты мәдениетін қалыптастыруды қамтамасыз ететін мектеп өмірінің адамгершілік тәртібін қалыптастыруды көздейді.
Бағдарламаны білім беру ұйымы білім алушылардың отбасыларымен, басқа да әлеуметтендіру объектілерімен – білім беру ұйымдарының әлеуметтік серіктестерімен тұрақты өзара іс-қимылда және тығыз ынтымақтастықта іске асырады.
2. Нормативтік құқықтық қамтамасыз ету
Бағдарлама келесі құжаттардың талаптарына жауап береді:
- "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы»;
– Қазақстан Республикасының Президенті Қ. К. Тоқаевтың 2019 жылғы 2 қыркүйектегі "сындарлы қоғамдық диалог-Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі" атты Қазақстан халқына Жолдауы»
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 27 желтоқсандағы № 988 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2020 - 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы;
- Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 15 сәуірдегі № 145 бұйрығымен бекітілген "Рухани жаңғыру" бағдарламасын іске асыру жағдайындағы Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері.
-Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 29 қыркүйектегі №522 бұйрығымен бекітілген "өзін-өзі тану" адамгершілік-рухани білім беру бағдарламасы.
3. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
Бағдарламаның мақсаты: жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтарды дамыту, білім алушыларды тәрбиелеуде отбасының рөлін арттыру.
Бағдарламаның Міндеттері:
1) ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және қалыптастыруға бағытталған сапалы білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау;
2) даралықты, сыни ойлауды және функционалдық сауаттылықты, проблемаларды өз бетінше шешу қабілетін дамыту үшін жағдайлар жасау; жеке адамның шығармашылық, рухани және дене мүмкіндіктерін дамыту, өмірлік қиындықтарға эмоциялық орнықтылықты дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру;
3) ата-аналардың оқу-тәрбие процесіне қатысуын, рөлін арттыру;
4) мектептің эмоционалдық ахуалын жақсарту, оқушылардың да, персоналдың да жеке әл-ауқаты мен дамуын қамтамасыз ететін білім беру ортасын дамыту;
5) білім алушыларда өзін-өзі тану, өзін-өзі бағалау, өзін-өзі тәрбиелеу, өзін-өзі дамыту дағдыларын қалыптастыру.
4. Балалар мен жастарды тәрбиелеудің қазіргі жағдайы
Қазақстанның білім беру ұйымдарындағы тәрбиенің қазіргі жай-күйінің өзіне тән ерекшелігі оның мазмұнын әлеуметтік талап етілетін құндылықтар, дәстүрлер, мінез-құлық тәжірибесі тұрғысынан жаңартуға бағытталу болып табылады.
Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздерінде" Рухани Жаңғыру " жалпыұлттық құндылықтары тәрбиенің базалық мазмұнын жаңартудың басым бағыттары ретінде алдын ала айқындалды. Бұл бағыттардың мәні мен мақсаты педагогикалық жүйелер мен педагогикалық процесті ұйымдастырудың алуан түрлілігін, қазіргі заманғы тәрбиелік кеңістікті жаңғыртудан, адамгершілік-рухани және жалпы мәдени құндылықтар шеңберін кеңейтуден, жас қазақстандықтарды тәрбиелеу практикасына мектептің, отбасының, мемлекет пен қоғамның тұтас көзқарасын қамтамасыз етуден тұрады.
Бүгінгі таңда Қазақстанда балалар мен жастарды тәрбиелеу жүйесін жетілдіру бойынша айтарлықтай жұмыс жүргізілуде, тәрбиелеу басым бағыт ретінде айқындалды.
Сонымен қатар, бірқатар өзекті мәселелерді шешу талап етіледі.
Бүгінгі таңда оқушылардың денсаулығының барлық аспектілерінде (адамгершілік, физикалық, психикалық, әлеуметтік) жүйелі түрде төмендеуі байқалады: кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстың өсуі; алкогольді, темекі шегуді, есірткіні теріс пайдалану; суицид жағдайларының көбеюі; жыныстық қатынасқа ерте түсу; әртүрлі мағынадағы діни көзқарастардың өсуі және т. б.
ЮНИСЕФ-тің 2017 жылғы зерттеу деректері бойынша Қазақстандағы оқушылардың үштен екісі оқушылар немесе мұғалімдер тарапынан зорлық-зомбылықты бастан кешуде немесе оған куә болып отыр. Ішкі істер органдарының есебінде жыл сайын тәуекел аймағында жүрген 7 мыңға жуық кәмелетке толмаған және 10 мың қолайсыз отбасы тұрады. 3 мыңнан астам бала қылмыс жасайды. 2018 жылы балаларға қатысты 2125 қылмыс жасалды, 2277 кәмелетке толмаған бала құрбан болды (2017 жылға қарағанда 5,5% - ға жоғары). Бұл көрсеткіштерге әсер ететін факторлардың бірі – отбасы мен мектептегі тәрбиенің жеткіліксіздігі.
Жоғарыда келтірілген мәліметтер студенттерді тәрбиелеу жүйесіндегі дағдарысты көрсететін алаңдатарлық статистикалық мәліметтердің бірнеше мысалын ғана қамтиды. Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздеріне сәйкес, бұл жақын болашақта ұлттың денсаулығына әсер ете алмайды; оның зияткерлік әлеуеті, бәсекеге қабілеттілігі және тұтастай алғанда елдің ұлттық қауіпсіздігі. Көптеген жылдар бойы мектепте қалыптасқан кемшіліктерді жеңе отырып, білім берудің жаңа тәжірибесі қажет.
5. Іске асырылатын бағдарламаның құндылық негіздері және негізгі бағыттары
Тәрбие мазмұнының негізін жалпыадамзаттық құндылықтар (адам, отбасы, еңбек, білім, мәдениет, Отан, жер, әлем) және ұлттық құндылықтар (тіл, тарих, өнер, фольклор, халықтың салт-дәстүрлері) құрайды.
Бағдарламаның мазмұны білім алушыға өзін тануға және жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтардың басымдылығы мен санасына негізделген мінездің асыл қасиеттерін қалыптастыруға көмектеседі. Тек оң мінезінің жасайды, адамның жеке басына, лайықты құрмет. Бұл адамға толыққанды өмірге қажетті материалдық құндылықтарға ғана емес, ішкі үйлесімділікке, қуаныш пен бақытқа қол жеткізуге мүмкіндік береді.
"Құндылықтарға негізделген білім беру" бағдарламасы білім беру ұйымында да, үйде де, қоғамда да барлық мүдделі тараптар мен қоғамдастықтардың қатысуымен және тартылуымен өткізілуі тиіс. Бағдарлама білім беру ұйымы мен қоғам өмірінің барлық аспектілеріне интеграциялануы тиіс.
6. Бағдарламаны іске асыру шарттары
Білім алушылардың зияткерлік және адамгершілік-рухани үйлесімді дамуын қамтамасыз ететін тәрбие мен оқыту жүйесінің жұмыс істеу тәсілдері оқытудың практикалық-бағдарланған шарттарын айқындайды:
1) Бағдарлама мектеп климатында, мәдениетте, барлық қызметкерлердің мінез-құлқы мен қатынасында көрініс табатын бүкіл тәрбие жүйесінің ажырамас бөлігі болуға тиіс.
2) жалпыадамзаттық құндылықтар мен ұлттық құндылықтарды оқу пәндері мен сабақтан тыс іс-шаралар мазмұнына интеграциялау;
3) ата-аналардың оқу-тәрбие процесіне белсенді қатысуы, ата-аналар жұртшылығын адамгершілік-рухани ағарту;
4) жеке адамды адамгершілік-рухани дамыту мақсатында қоғамдық ұйымдармен және шығармашылық одақтармен, әлеуметтік институттармен ынтымақтастық жасау.

8. Бағдарламаны іске асыру тетіктері
Тәрбие бағдарламасын енгізуді білім беру ұйымының барлық ұжымы: әкімшілік, әрбір педагог, сынып жетекшілері, әлеуметтік педагогтер, педагог-психологтар, кураторлар, тәрбиешілер, қосымша білім беру педагогтары, әдіскерлер, кітапханашылар, техникалық персонал, сондай-ақ ата-аналар қоғамдастығының өкілдері жүзеге асырады.
Бағдарламаның Кезеңдері:
1. Білім беру ұйымының басшысы әкімшілік өкілдерінен, педагогтерден, педагог-психологтардан, әлеуметтік педагогтан, техникалық персоналдан, ата-аналардан және білім алушылардан жұмыс тобын құрады. Жұмыс тобы білім беру мекемесінде бағдарламаның орындалуына жауапты.
2. Жұмыс тобының басшылығымен білім беру процесіне қатысушылар ұсынылған құндылықтар мен қасиеттер тізімінен оқу жылы ішінде қалыптастырғысы келетіндерді таңдайды (айына бір реттен).

1) Патриотизм
2) Құрмет
3) адамгершілік
4) ынтымақтастық
5) жауапкершілік
6) адалдық
7) еңбекқорлық
8) қарапайымдылық
9) әділдік
10) денсаулық
11) батылдық
12) жомарттық
13) табандылық
14) Махаббат
15) Эмпатия
16) тазалық

3. Білім беру ұйымы әкімшілігінің рөлі:
1) әр айдың басында білім беру ұйымының ұжымына осы айдың құндылығын түсіндіруге міндетті;
2) ұжыммен бірлесіп мектепішілік іс-шараларды өткізу;
3) қандай да бір шешім қабылдау кезінде ұжымның пікірін ескеру;
4) мұғалімдер мен қызметкерлер үшін барынша жайлы бөлме жасау;
5) күн сайын білім беру ұйымына кіре берісте білім алушыларды қарсы алуға (барлық білім алушылардың атын білген жөн);
6) отбасындағы баланың өмір сүру жағдайымен танысу және оны тәрбиелеу мақсатында отбасыларға баруға құқығы бар.
7) Білім беру ұйымына игілікті атмосфера құру.
4. Білім беру ұйымы ұжымының барлық мүшелері мінез-құлық үлгісі болуға тиіс:
1) эмоционалды атмосфераны құру (ешкім жоғары реңктерде сөйлемеуі керек);
2) балаларға, бір-біріне мейірімді болу;
3) жаман әдеттердің болмауы;
4) сынға ұшырамаңыз (қарым-қатынас ашық, сенімді болуы керек);